 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: Honderdvijfentwintig jaar liefde en rechtvaardigheid Subtitle: Via Ricoeur naar de betekenis van Rerum Novarum Author(s): DEWEER, Dries Journal: Ethische Perspectieven Volume: 26 Issue: 2 Date: juni 2016 Pages: 104-112 DOI: 10.2143/EPN.26.2.3159675 Abstract : De hedendaagse relevantie van Rerum Novarum lijkt gering. Juist onze gigantische afstand ten opzichte van de samenleving ten tijde van Leo XIII leert ons echter een en ander over een eeuwigdurend spanningsveld tussen twee waarden. Liefde en rechtvaardigheid staan ook vandaag bovenaan de sociale agenda. Allebei. Geen van beiden volstaat op zich. Die boodschap stuurde Rerum Novarum aan het einde van de negentiende eeuw de wereld in: Sociale ethiek is geen kwestie van liefde alleen. Vandaag zitten we in de tegenovergestelde situatie. De katholieke sociale leer die met Rerum Novarum een aanvang nam heeft in de voorbije honderdvijfentwintig jaar een rol gespeeld in de creatie van een samenleving die dag en nacht verschilt van haar voorloper aan het einde van de negentiende eeuw. Rechtvaardigheid is stevig verankerd geraakt in de structuren van onze maatschappij. Gelukkig maar. En toch dreigen we op die manier af te drijven naar een samenleving die evenmin aan de idealen van een christelijke sociale ethiek beantwoordt. Structurele rechtvaardigheid kan zich immers in zichzelf verslikken. De anonieme bureaucratie van de sociale zekerheid heeft rechtvaardigheid opgesloten in abstracte structuren, waarin de link met concrete solidariteit tussen mensen vaak ver te zoeken is. Paul Ricoeurs reflecties over de dialectiek van liefde en rechtvaardigheid maken duidelijk dat het ons in die omstandigheden niet alleen aan liefde ontbreekt, maar uiteindelijk ook aan rechtvaardigheid zelf. Liefde en rechtvaardigheid hebben elkaar immers nodig. Of het nu gaat over de sociale zekerheid, de asielcrisis of eender welk ander maatschappelijk dossier, zonder liefde die onze koers corrigeert varen we de rechtvaardigheid voorbij. Zo laat Ricoeur ons nog steeds echo’s van Rerum Novarum horen. |
|
