this issue
previous article in this issuenext article in this issue

Document Details :

Title: Zwischen Apokalypse und Hohemlied
Subtitle: Brautmystik in Gesängen aus der Devotio Moderna
Author(s): HASCHER-BURGER, Ulrike
Journal: Ons Geestelijk Erf
Volume: 72    Issue: 3   Date: september 1998   
Pages: 246-261
DOI: 10.2143/OGE.72.3.2003368

Abstract :
Naar de muziek in de Moderne Devotie en haar rol in het dagelijks leven van de moderne devoten is tot nu toe weinig onderzoek verricht. Aan de hand van een vijftal gezangen met metaforen die afkomstig zijn uit de bruidsmystiek, worden hier een paar aspecten van het muziekleven ter discussie gesteld.
De muziek van de Moderne Devotie is ingebed in het dagelijkse leven. Zij is overgeleverd in kleine schriftjes, die ten opzichte van omvang, opbouw en inhoud aan de bekende “rapiaria” doen denken. Waarschijnlijk speelde de muziek een rol tijdens de dagelijkse meditaties. Dat wordt onder andere bevestigd door het gebruik van orgels in het dormitorium. Het dormitorium, het slaapgedeelte van een gemeenschap, werd ook gebruikt voor spirituele oefeningen, maar niet voor liturgische doeleinden.
In de mystieke teksten van vijf gezangen treft men metaforen aan zowel uit het Hooglied als uit de Apocalyps van Johannes. De combinatie van verschillende motieven uit beide boeken maakt duidelijk dat zij tegen de achtergrond van de laatmiddeleeuwse verwachting van het einde der tijden zijn ontstaan. De bruid uit het Hooglied en de bruid uit de Apokalyps worden geïdentificeerd. Deze bruid ziet ernaar uit door Christus, haar bruidegom, uit de aardse kerker gehaald te worden om met Hem naar de hemelse bruiloft te gaan.
Het spirituele doel in de Moderne Devotie was niet in eerste instantie de mystieke vereniging met God. In het centrum van de spiritualiteit stond de vooruitgang in deugden en het afsterven van het zondige leven. Ook de woordkeuze van de bruidsmystieke gezangen laat zien dat de vereniging van bruid en bruidegom niet in mystieke zin tijdens het leven werd nagestreefd, maar als een concrete gebeurtenis na de dood. De gezangen werden dagelijks als meditatie gezongen en konden zo de grote gebeurtenis uit de toekomst naar het heden halen en aldus het wachten verlichten.

Download article