 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: Een campobsessie met katholicisme Subtitle: 'Literatuur en moderniteit in Nederland, 1840-1990' van Frans Ruiters en Wilbert Smulders in genderkritisch perspectief Author(s): VAN BOOVEN, E. , MEIJER, M. , ANDEWEG, A. Journal: Spiegel der Letteren Volume: 41 Issue: 1 Date: 1999 Pages: 57-68 DOI: 10.2143/SDL.41.1.630118 Abstract : Literatuur en moderniteit van Frans Ruiter en Wilbert Smulders belooft een nieuwe aanpak van literatuurgeschiedenis. Het auteursduo wil de literatuur ‘in haar biotoop betrappen’ (10) en beschrijft haar daarom in samenhang met de cultuur, de maatschappelijke vernieuwingsbewegingen, politieke stromingen en ideeën waaruit zij voortkomt en waarop zij reageert. Zo’n cultuurhistorische benadering is op zichzelf niet nieuw. Ruiter en Smulders spreken zelf in een interview van een ‘ouderwets boek’. Nieuw is wel dat deze contextualiserende benadering door hen wordt toegepast op de moderne literatuur. Zij hebben daarbij het oprukken van de ‘moderniteit’ in Nederland als rode draad gekozen. Hoe verlopen de processen van industrialisering, verzuiling en ontzuiling, emancipatie, sociale nivellering, democratisering en vooral secularisering in Nederland en welke rol speelden literaire teksten, tijdschriften en literatoren daarin? Spannend is dat Ruiter en Smulders kijken naar het belang, de plaats en functie van literatuur in Nederland vanaf 1840. Zo laten ze de constructie van literatuur als een apart en seculier domein van ‘schoonheid’ zien, het ontstaanvan wat Andreas Huyssen ‘The Great Divide’ noemde tussen ‘high’ en ‘low’ culture, en het weer oplossen van die scheiding in het huidige postmoderne tijdsgewricht, waar literatuur zijn aparte en maatschappelijk richtinggevende plaats heeft verloren. Deze historisering en contextualisering van het verschijnsel literatuur zélf is de tweede rode draad van het boek en daarin zit de voornaamste kracht ervan. Ruiter en Smulders behoren tot de schaarse Neerlandici die het oprukken van ‘the postmodern condition’ werkelijk willen doordenken. |
|
