 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: The Fransiscan inspiration of Ruusbroec's mystical theology Subtitle: Ruusbroec in dialogue with Bonaventure and Thomas Aquinas Author(s): VAN NIEUWENHOVE, Rik Journal: Ons Geestelijk Erf Volume: 75 Issue: 1 Date: Maart 2001 Pages: 102-115 DOI: 10.2143/OGE.75.1.565522 Abstract : In deze bijdrage behandelde ik een aantal theologische stellingen uit Ruusbroecs oeuvre waarin ik een eerder franciscaanse dan wel een Thomistische inspiratie vaststelde. Het spreekt vanzelf dat Ruusbroec geen scholasticus is en we moeten ons bewust blijven van de specifieke aard van zijn geschriften. Nochtans, een strikte scheiding tussen ‘spiritualiteit’ en ‘theologie’ is een vroeg-modern verschijnsel en mag ons er niet toe verleiden Ruusbroecs theologie te negeren (Bonaventura, bijvoorbeeld, was zowel een scholasticus als een mystieke theoloog). Ik probeerde aan te tonen dat een franciscaanse invloed kan vastgesteld worden in de volgende theologische leerstellingen: [1] Drievuldigheidsleer (waar ik verwees naar de typisch Bonaventureaanse stelling dat de vruchtbare natuur van de Vader de oorsprong is van de generatie van de Zoon; de primauteit van de Vader; exemplarisme); [2] Ruusbroecs analyse van de relatie tussen het niets waaruit we geschapen zijn en de zonde – een analyse die men ook bij Bonaventura vindt; [3] een meer positieve evaluatie van de menselijke wil in de schets van de bekering van de zondaar en een beschrijving van de relatie tussen Gods genade en de menselijke wil als een veeleer harmonieus proces (in tegenstelling tot het thomistisch-augustiniaans perspectief); [4] Ruusbroecs uitgebreide en kleurrijke beschrijvingen van het lijden van Christus; [5] de verrassende verwijzing naar de Onbevlekte Ontvangenis van Maria, enzovoort. Ruusbroec was blijkbaar ook op de hoogte van een heet theologisch discussiepunt tussen de franciscanen en de dominicanen met betrekking tot de aard en het tijdstip van zalige aanschouwing en het laatste oordeel. Dit alles suggereert dat een theologische lezing van Ruusbroec inderdaad vruchtbaar is, en dat zijn theologisch denken bovendien de invloed van de franciscaanse theologie en spiritualiteit onderging; verder onderzoek dient evenwel uit te wijzen of deze hypothese correct is. |
|
