this issue
previous article in this issuenext article in this issue

Document Details :

Title: Gerechtigheid herwinnen na donkere oorlogstijden
Author(s): MANI, R.
Journal: Ethische Perspectieven
Volume: 14    Issue: 2   Date: Juni 2004   
Pages: 178-189
DOI: 10.2143/EPN.14.2.504661

Abstract :
De auteur, visiting scholar bij het Geneefse Centre for Security Policy, geeft een inzicht in de verschillende dimensies van gerechtigheid – in haar woorden: verdelende, wettelijke en herstellende gerechtigheid – die zich opdringen in een land dat uit de lange schaduw van een bloedige oorlog treedt.

In een conflict komen drie soorten onrecht voor, die na het einde van het conflict op een rechtvaardige manier rechtgezet zullen moeten worden. Dat betekent dat er rekening moet worden gehouden met drie dimensies van gerechtigheid.

De eerste dimensie is de verdelende gerechtigheid (distributive justice). Dat principe heeft betrekking op de verdeling van politieke en economische macht, maar ook van middelen en mogelijkheden. De toegang tot mogelijkheden is even belangrijk als de verdeling van de politieke macht. Deze dimensie laat toe om de onderliggende oorzaken van een conflict aan te pakken.

De tweede dimensie is wettelijke gerechtigheid (legal justice). Hiermee wordt het hele systeem van de rechtsstaat bedoeld. Het volstaat niet alleen maatregelen te treffen om de corruptie en het machtsmisbruik tegen te gaan binnen de wettelijke instellingen, het gerechtelijk apparaat, de politie en het gevangenisregime. Er moet ook zeer veel aandacht gaan naar het soort rechtssysteem dat men wil laten functioneren. Met een rechtssysteem dat goed werkt, maar fundamenteel onrechtvaardig is, zal niemand gelukkig zijn. Het Apartheidsregime was daar een voorbeeld van.

De derde dimensie is de herstellende gerechtigheid (rectificatory justice). Hoe dient te worden omgegaan met de verschrikkelijke gevolgen van oorlogsmisdaden, van schendingen van de mensenrechtenschendingen en van misdaden tegen de mensheid?

Omdat gerechtigheid meer dan één dimensie heeft, wordt het ook duidelijk waarom het Internationaal Strafhof er niet zal in slagen om na een conflict gerechtigheid te doen geschieden. Het Internationaal Strafhof zal heel belangrijk zijn voor de herstellende gerechtigheid, maar het zal bijzonder moeilijk zijn om gerechtigheid te laten geschieden als er tezelfdertijd geen aandacht wordt besteed aan de twee andere dimensies.

Download article