 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: Utopisch denken en geneeskunde Author(s): GORDIJN, Bert Journal: Ethische Perspectieven Volume: 13 Issue: 1-2 Date: maart en juni 2003 Pages: 95-97 DOI: 10.2143/EPN.13.1.504185 Abstract : De uitdrukking ‘utopie’ is ambivalent. Aan de ene kant wordt er een verhandeling mee bedoeld met beschrijvingen van als ideaal beschouwde toestanden, die op de locatie ofwel in de tijd van de auteur van het traktaat niet gerealiseerd zijn. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om een schets van de perfecte samenleving, een leven zonder dood of een volkomen beheersing van de ons omringende natuur. Aan de andere kant kunnen dit soort ideale toestanden zelf ook als utopieën worden beschouwd. Met betrekking tot de spatietemporele lokalisering van de ideale toestanden die in utopieën beschreven worden kan een indeling van verschillende soorten gemaakt worden. Zo werden utopische ideeën in de antieke oudheid meestal in een ver in het verleden liggende gouden tijd op aarde geprojecteerd. De antieke mens keek in een nostalgisch verlangen naar dat verleden terug en schreed - zo te zeggen - de toekomst met de rug toegekeerd tegemoet. In de christelijke Middeleeuwen bleef de idee van de gouden tijd behouden in de vorm van het aardse paradijs. Daarnaast werd echter een andere idee belangrijk: namelijk dat van het hemelrijk Gods. Dit was niet op aarde, maar in een transcendent oord in de toekomst gelokaliseerd. De christelijke mens uit de Middeleeuwen schreed de toekomst dus niet meer volledig met de rug toegekeerd tegemoet, maar was bezig zich om te draaien. Hij schommelde heen en weer tussen nostalgische herinneringen aan het paradijs en hoop op eeuwige zaligheid in een transcendent hemelrijk. |
|
