 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: Rhetorica of Retorica? Subtitle: A. Pierson en S. Vestdijk over compositie in literatuur en kunst Author(s): VIS, G.J. Journal: Spiegel der Letteren Volume: 38 Issue: 2-3 Date: 1996 Pages: 210-219 DOI: 10.2143/SDL.38.2.2003865 Abstract : In de loop van de 19e eeuw ziet men de traditionele retorica langzamerhand aan gezag inboeten en plaats maken voor nieuwe visies op literatuur en kunst. Het begin van die verandering is aanvankelijk vooral waarneembaar in de wereld van de kunstpraktijk. De theorie handhaafde veelal de oude zienswijzen, al gold dat sterker voor de academische wereld dan voor die van literatoren en kunstenaars. Het maakte bovendien nogal wat uit over welk onderwerp het ging. Verschuivingen in de 19e eeuw hadden niet gelijkelijk op alle onderdelen plaats. Zo ziet men dat sommige schrijvers in het laatste kwart van de eeuw minder streng gaan vasthouden aan de eis van de taalbeheersing, de puritas. De criticus W.A. Paap en de dichter H. Gorter (Verzen 1890) behoren tot de eersten die de voorschriften van de puritas soepeler gaan hanteren. Maar een dergelijke „afbraak” vindt men niet bij iedereen en ook niet op alle niveaus. Dit is bij voorbeeld te zien aan de theorie en praktijk van de stilistische vormgeving (ornatus), die grotendeels gehandhaafd bleef. |
|
