 previous article in this issue | next article in this issue  |
Preview first page |
Document Details : Title: Wat verstaan we onder culturele ruimten en hoe lijken die zich in onze samenleving voor te doen? Author(s): ELCHARDUS, M. Journal: Ethische Perspectieven Volume: 14 Issue: 3 Date: September 2004 Pages: 226-230 DOI: 10.2143/EPN.14.3.504991 Abstract : Mark Elchardus' uitgangspunt is dat elke samenleving een zekere controle veronderstelt. Zeker in moderne samenlevingen, die vaak complex zijn en heel veel leden tellen, moeten er om conflicten te vermijden, systemen of instellingen bestaan die het gedrag van mensen in banen leiden. Voor elke samenleving – en dus ook voor de onze – is controle onvermijdelijk. Toch lijken we daar vandaag weinig van te merken. Volgens Elchardus komt dat omdat de modus van die controle over de laatste vijftig jaar veranderd zou zijn. Mensen zouden zich niet meer laten dicteren door een ideologie, een leer of dogma’s en zouden ook niet meer op dezelfde manier door schaarste gedwongen worden hun zelfbeschikking, verwachtingspatronen en ambities bij te stellen. Mensen kunnen vandaag zelf kiezen wat ze doen en laten, maar de condities waarin die keuzes worden gemaakt (de vooronderstellingen die tot bepaalde keuzes aanleiding geven, de rolmodellen, de scripts en de implicaties van die keuzes voor de betekenis van onze persoonlijke identiteit) zouden door onderwijs en massamedia worden voorgeschreven en door een niet aflatende stortvloed van gesymboliseerde boodschappen onophoudelijk worden gemodelleerd en bevestigd. Er zouden zich op die manier verschillende ‘culturele ruimten’ hebben gevormd waarin de condities van onze keuzes en een reeks gedragsalternatieven worden gecultiveerd. Het oude regime waarin leer, gezagsverhoudingen en schaarste de controle verzekerden, zou zijn vervangen door een regime waarin voortaan door onderwijs en massamedia de krijtlijnen worden getrokken. Op die manier zijn onze gedragingen en opvattingen, ondanks het verdwijnen van de klassieke zuilen en de toegenomen zelfbeschikking, in grote mate voorspelbaar gebleven. Ze zijn origineel volgens de regels van de eigen symbolische referentiegroep. |
|
