this issue
previous article in this issuenext article in this issue

Preview first page
Document Details :

Title: Waarom straffen?
Subtitle: Sanctionering in het teken van schadevergoeding en herstel
Author(s):
Journal: Ethische Perspectieven
Volume: 11    Issue: 4   Date: december 2001   
Pages: 259-259
DOI: 10.2143/EPN.11.4.504119

Abstract :
Het Cekun (Centrum voor Ethiek KUN) en de Stichting Moraliteit en Strafrecht (Pinokkio) organiseren een expert-conferentie op 1 november 2002 in het kasteel Heyendaal van de KU Nijmegen met de titel 'Waarom straffen?'
In Nederland is lange tijd weinig gepubliceerd over de ethiek van straffen. Zowel in criminologische en strafrechtelijke theorievorming als in de justitiële sanctiepraktijk is er een consensus ontstaan die in de zogenaamde verenigingstheorieën tot uitdrukking komt. Mede hierdoor lijkt het nadenken over strafdoelen te zijn gestagneerd. Om de volgende redenen lijkt een heroriëntatie geboden: ten eerste is de sanctiepraktijk buitengewoon gecompliceerd geworden. Er ontbreekt een consistent, richtinggevend en legitimerend raamwerk van sancties. Duidelijker dan tot nu toe zouden de doelen kunnen worden geexpliciteerd die met de specifieke sancties worden nagestreefd. Een sanctie-praktijk die moreel problematisch en moeilijk herkenbaar is, loopt op langere termijn het risico haar geloofwaardigheid te verliezen.

Ten tweede is het onbehagen over het huidige strafrechtssysteem, met name door de gebrekkige effectiviteit van vrijheidsstraffen en de ondergeschikte rol van slachtoffers, sterk gegroeid. Dat onbehagen is vooral waarneembaar in het internationaal florerende debat over restorative justice. Deze discussie spitst zich toe op de vraag in hoeverre schadevergoeding en herstel als aanvulling op, dan wel als vervanging van vergelding kunnen fungeren. Welke uiteenlopende functies kunnen schadevergoeding en herstel worden toegedicht binnen het bestaande spectrum van strafdoelen? In welke opzichten vormen zij een aanwinst voor en een zinvolle aanvulling op de diversiteit van sanctionering? Deze vragen over het herstel-paradigma hebben in Nederland vooralsnog nauwelijks ingang verkregen. Een fundamentele discussie en herbezinning over de gronden en doeleinden van straf en de wijze waarop deze in de rechtspraktijk tot uitdrukking gebracht kunnen worden, lijkt geboden.

Download article