this issue
previous article in this issuenext article in this issue

Document Details :

Title: De psychologie van de menselijke wreedheid
Author(s): DE LAENDER, J.
Journal: Ethische Perspectieven
Volume: 14    Issue: 2   Date: Juni 2004   
Pages: 111-122
DOI: 10.2143/EPN.14.2.504655

Abstract :
Volgens de auteur berust onze neiging om mensen die zich hebben schuldig gemaakt aan extreme wreedheden te demoniseren op een zeer ernstige vergissing. Zijn onderzoek heeft hem tot de conclusie gebracht dat het vermogen tot extreme wreedheid in vrijwel elk menselijk wezen aanwezig is.

Natuurlijk is het zo dat veel mensen het echt menen wanneer zij zeggen dat zij nooit tot zulke wreedheden in staat zouden zijn. Veel mensen geloven inderdaad onvoorwaardelijk in hun eigen goedheid, maar het zijn ook mensen die het geluk hebben gehad nooit geconfronteerd te zijn geweest met het soort omstandigheden dat wreedheid in mensen losmaakt.

Of mensen zich wreed zullen gedragen is met andere woorden erg situationeel bepaald. Wie zich nooit in een situationele context bevond die wreedheid in mensen losmaakt, blijft vanzelfsprekend genadig genoeg geloven in zijn eigen goedheid. Het eerste uitgangspunt van de auteurs is dan ook dat het vermogen tot extreme wreedheid in bijna alle mensen aanwezig is.

Het tweede grote uitgangspunt is dat het ontstaan van extreme wreedheid veel te maken heeft met groepshandelen, groepsprocessen en groepsdenken. Mensen zijn sociale dieren. Wij hebben een natuurlijke neiging in groep te leven. Wij zijn ook steeds geneigd in deze groep een soort hiƫrarchische structuur aan te brengen. Eens mensen agressief gedrag stellen in groep, treden allerlei speciale psychologische mechanismen in werking die maken dat normale, alledaagse agressie ontaardt in extreme wreedheid.

Download article