 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: Zoals op TV... Author(s): BAUMAN, Zygmunt Journal: Ethische Perspectieven Volume: 10 Issue: 2 Date: Juli 2000 Pages: 84-99 DOI: 10.2143/EPN.10.2.504047 Abstract : Naar aanleiding van de Politeia Conferentie 2000 over `Moderne Media en Sociale Dialoog' bereidde Zygmunt Bauman een lezing voor over de invloed van televisie op onze moderne samenleving waarvan we hier de Nederlandse vertaling publiceren. Zygmunt Bauman was hoogleraar sociologie in Warschau, Tel Aviv en Leeds. Hij publiceerde in de voorbije jaren Globalization: The Human Consequences en In Search of Politics. Bauman is een van de origineelste en creatiefste denkers van onze tijd. Binnen tien jaar sturen er volgens Jacques Attali op elk willekeurig moment van de dag meer dan twee miljard televisietoestellen hun beelden flitsend de huiskamers in. Het is vanuit dit besef dat ik ervan overtuigd ben dat we de ware impact van televisie op de manier waarop we denken en handelen moeten zoeken in de massieve, alomtegenwoordige en opdringerige aanwezigheid van TV-beelden. Televisie heeft de aarde en haar bewoners veroverd. Maar wat is het effect van de meest succesvolle van alle gekende invasies? Vanaf het begin van de invasie schommelden evaluaties van de impact van het nieuwe medium op het menselijk leven en de manier waarop dit gedeeld wordt tussen Cassandravoorspelling en Panglossiaans optimisme. De Cassandravoorspellers beschouwden het medium als de volgende reuzenschrede op de weg naar een totalitaire heerschappij, een weg die de maatschappij gegaan is sinds het begin van de moderne tijd: een Wunderwaffe van Big Brother en zijn handlangers, het onovertroffen en onweerstaanbaar wapen van intellectuele onbekwaamheid, hersenspoeling, indoctrinatie en het opdringen van gedachteloze conformiteit, gehanteerd door degenen voor de televisiecamera's tegen degenen voor het scherm. De Panglossianen beschouwden het medium als een nieuwe reuzenschrede op de weg naar emancipatie, een weg die de mensheid volgde sinds het grote ontwaken dat we de Verlichting noemen: kennis is in die visie macht en het televisiescherm een venster waardoor pareltjes van menselijke wijsheid kunnen worden aanschouwd. In de visie van de Panglossianen is televisie een krachtig wapen voor individuele vrijheid van zelfontplooiing en zelfbewustzijn of is het onvermijdelijk dat televisie dat wordt. |
