 previous article in this issue | next article in this issue  |
|
Document Details : Title: Is duurzaam seculier recht (on)mogelijk? Subtitle: Over het totalitaire potentieel van een radicaal-immanente mensenrechtenvisie Author(s): NELISSEN, Bart Journal: Ethische Perspectieven Volume: 25 Issue: 4 Date: december 2015 Pages: 301-320 DOI: 10.2143/EPN.25.4.3132141 Abstract : Deze paper wil summier enkele mogelijkheidsvoorwaarden van seculier recht problematiseren. Mede op basis van inzichten van essayistisch aangehaalde auteurs valt rebus sic stantibus enige bezorgdheid te ventileren omtrent de haalbaarheid in rechte van de secularisatieaspiratie, zeker gegeven de negatieve externaliteiten zoals overregulering en voortschrijdende, bepaald autoritaire overheidsinmenging in velerlei domeinen. Daartoe worden vooreerst enkele begrippen afgebakend vanuit de ‘secular outlook’ zoals Paul Cliteur die in zijn gelijknamige boek uit 2010 heeft uiteengezet en waarop hij voortbouwt in een bijdrage uit 2012. Vervolgens wordt materiaal van Thomas van Aquino – gestoeld op een specifieke mensopvatting waarbij transcendentie en teleologie niet vallen te loochenen en de rede een prominente plaats inneemt – gecontrasteerd met de door de Vlaamse rechtsfilosoof Frank van Dun gepresenteerde mens- en rechtsopvatting van Hobbes, die daar haaks op staat. Het denken van laatstgenoemde schraagt immers de heersende (en radicaal immanente) mensenrechtendoctrine. Nu de mensenrechten de lingua franca van de ethiek zijn geworden, is het inderdaad ‘verwonderlijk dat in het discours over mensenrechten relatief weinig aandacht wordt besteed aan de vraag wie eigenlijk de mens is met wie dergelijke rechten verbonden worden’. Ten derde blijkt het zich doorzettende secularisme en de (juridische hertaling van de) ermee samenhangende mens(enrechten)visie precies het beoogde pluralisme op de tocht zetten waartoe ook Cliteur o.m. de mensenrechten en de rule of law noodzakelijk acht. Uit het tegenover elkaar plaatsen van de schragende antropologie van Thomas en Hobbes wordt een helder(d)e(r) kijk gepuurd op het waarom van deze onhaalbaarheid. |
|
